Zaburzenia lękowe
PSYCHOTERAPIA ZABURZEŃ LĘKOWYCH
Lęk społeczny – osoby zmagające się z lękiem społecznym źle się czują w towarzystwie innych ludzi. Im większa i mniej znana grupa osób wokół tym większy jest lęk. Zazwyczaj pojawia się obawa, że inni obserwują nasze zachowanie. Osoby z lękiem społecznym spodziewają się, że zrobią coś takiego co sprawi, że będą czuli się upokorzeni, zażenowani.
Nikt nie lubi się bać. Osoby cierpiące na lęk społeczny żeby przynieść sobie ulgę unikają spotkań z ludźmi, wycofują się z kontaktów towarzyskich. Wybierają takie rodzaje aktywności które można realizować w samotności.
Zaburzenia po stresie urazowym (PTSD) – zaburzenie lękowe, które może się rozwinąć jako konsekwencja przeżycia traumatycznego zdarzenia (napaści, gwałtu, wypadku samochodowego – sytuacji, które konfrontują z możliwością utraty życia, zdrowia, których nie można było przewidzieć, były nagłe i wobec których człowiek był bezradny).
Część osób po zdarzeniu traumatycznym nie może się od tego przeżycia uwolnić. Powraca na nowo w postaci koszmarów sennych, nagłych przebłysków pamięci, uporczywego wracania myśli o zdarzeniu. Pojawiać się może zobojętnienie na obecne życie, zwiększenie dystansu wobec bliskich. Osoby z PTSD zwykle przeżywają silny lęk, napięcie i pobudzenie, są nadmiernie czujne, nie mogą skupić uwagi. Ograniczają swoją aktywność, czują się wyobcowane. Zwykle towarzyszą także zaburzenia snu, jedzenia.
Fobie – reagowanie nieproporcjonalnie silnym strachem na określony bodziec lub sytuację, która faktycznie nie stanowi zagrożenia. Strach uruchamia samo nawet wyobrażenie określonej sytuacji czy zagrażającego bodźca. Kiedy osoba cierpiąca na fobię faktycznie znajduje się w bliskości bodźca strach dodatkowo się nasila lub pojawia się panika. Osoby z fobią zazwyczaj unikają sytuacji fonicznych, zazwyczaj również mają świadomość że ich strach jest nadmiarowy ale nie są w stanie same nad nim zapanować.
Fobie w zależności od rodzaje bodźca mogą bardzo utrudniać życie i ograniczać osobę, która się z nią zmaga.
Napady paniki – pojawiający się nagle napad ogromnego niepokoju, przerażenia, często z poczuciem wyobcowania. Towarzyszą temu wyraźne objawy fizjologiczne jak zawroty głowy, kołatanie serca, drżenie, brak tchu. Osoby doświadczające napadu paniki myślą że mają zawał serca, umierają albo wariują. Napad paniki zazwyczaj ustępuje samoistnie. Często jest to jednak przeżycie, które uruchamia strach przed ponownym pojawieniem się.
Powtarzające się napady paniki utrudniają codzienne funkcjonowanie i wpływają na obniżenie komfortu życia.
Zaburzenie obsesyjno – kompulsywne –
Obsesje to uporczywe, powracające myśli, wyobrażenia, obrazy których treść może być różna ale zawsze uruchamia lęk, niepokój. Zazwyczaj osoba cierpiąca na obsesje wie że jej myśli są nieracjonalne ale nie może się ich pozbyć ani ich kontrolować. Próbując sobie z nimi poradzić czasem rozwija kompulsje.
Kompulsje – polegają na stosowaniu sztywnych, rytualnych czynności (sprawdzanie, mycie rąk, liczenie, powtarzanie słów w myślach itp.). Celem kompulsji jest zredukowanie napięcia, przynajmniej chwilowe uwolnienie się od obsesyjnych myśli. Kompulsje same w sobie mogą stać się ciężarem i – oczywiście – nie pomagają w rozwiązaniu podstawowego problemu – obecności dręczących myśli.
Lęk jest podstępny, kiedy jego ogniska mocno zapisały się we wczesnych okresach życia, potrafi zdominować całe nasze funkcjonowanie. Jest mocno związany z fizjologicznymi reakcjami organizmu – pobudzeniem i rozmaitymi, dyskomfortowymi sygnałami z ciała. Kluczowe jest zlokalizowanie ognisk lęku i ich wygaszenie. Daje to możliwość „testowania rzeczywistości” – sprawdzania i odkrywania, że tu i teraz nie ma powodów do lęku i można czuć się bezpiecznie.